Q & A over de huidige stand van zaken belastingheffing box 3

Datum update: 17 november 2022

De Hoge Raad oordeelde in het zogenoemde Kerstarrest van 24 december 2021 inzake vermogensbelasting dat de box 3-heffing niet meer mag bedragen dan het werkelijk behaalde rendement. Hierdoor moet de overheid belastingplichtigen de teveel betaalde heffing terugbetalen. Dit speelt vooral bij belastingplichtigen met spaargeld en -tegoeden, omdat de rente op spaarrekeningen namelijk (bijna) nihil is. De staatssecretaris van Financiën maakte recent in een brief aan de Tweede Kamer zijn plannen voor compensatie van de box 3-heffing bekend. U zit hierdoor ongetwijfeld met veel vragen. In onderstaande Q&A nemen wij u mee in de huidige stand van zaken.

1. Hoe ziet het rechtsherstel ten aanzien van box 3 eruit?

De regering heeft uit meerdere varianten gekozen en besloten om het vermogen te gaan belasten via de zogenaamde “spaarvariant”. In deze variant wordt aangesloten bij de werkelijke samenstelling van het vermogen. Het fictief behaalde voordeel wordt per categorie berekend op basis van een verondersteld rendement (de zogenaamde forfaits). Lees ons eerdere nieuwsbericht voor meer informatie over de berekening van het rechtsherstel.

2. Krijgt iedereen een box 3 – compensatie voor de jaren 2017-2020?

Niet iedereen die box 3 belasting heeft betaald over 2017-2020 krijgt ook daadwerkelijk geld terug. Enkel degene die tijdig bezwaar hebben gemaakt, en daarom meelopen in de massaal bezwaarprocedure, hebben recht op rechtsherstel.

3. Welke mogelijkheden zijn er nog voor niet-bezwaarmakers?

Op 4 november heeft het Ministerie van Financiën besloten om voor de groep niet-bezwaarmakers een zogenaamde ‘massaalbezwaarplus’ procedure in te stellen. In overleg met belangenorganisaties zal de Staatssecretaris een aantal procedures starten om uiteindelijk een oordeel van de Hoge Raad te ontvangen over de vraag of niet-bezwaarmakers toch in aanmerking moeten komen voor box 3 rechtsherstel. Door de Staatssecretaris is daarbij toegezegd dat voor niet-bezwaarmakers het niet nodig is om nu actie te ondernemen. De betreffende aanslagen inkomstenbelasting van de groep niet-bezwaarmakers worden verminderd overeenkomstig het rechtsherstel box 3 dat is geboden aan de groep bezwaarmakers ingeval de Hoge Raad tóch tot het oordeel komt dat de groep niet-bezwaarmakers recht heeft op dit rechtsherstel.

Ook is het de bedoeling dat de niet-bezwaarmakers dan alsnog gelegenheid krijgen om een verzoek tot ambtshalve vermindering van hun aanslag in te dienen als zij vinden dat hun werkelijke rendement lager is dan het inkomen volgens het toegekende rechtsherstel.

Omdat er vanuit diverse belastingadviseurs is aangegeven dat er nog vragen bestaan over de massaalbezwaarplus procedure in een overleg van 16 november 2022 door het Ministerie van Financiën aangegeven dat zij daarover nog nadere duidelijkheid zal geven; wij verwachten dat bericht eind november 2022.

4. Loop ik mee in de massaal bezwaarprocedure voor de jaren 2017-2020?

Indien u bezwaar heeft gemaakt, heeft u een reactie ontvangen voor elk gemaakt bezwaar. Dit betekent dat u meeloopt in de massaal bezwaarprocedure. U heeft dan een vermindering/teruggave ontvangen door de nieuwe berekening van de box 3 belasting, of u bent per brief geïnformeerd dat de oude berekening van de box 3 belasting voor u gunstiger was.

5. Ik loop mee in de massaal bezwaarprocedure 2017-2020, maar ik ben het niet eens met het geboden rechtsherstel, wat kan ik hiertegen doen?

Als u het niet eens bent met het geboden rechtsherstel, bijvoorbeeld omdat uw werkelijk rendement lager ligt dan het gebruikte forfait, is het is mogelijk om een verzoek ambtshalve vermindering in te dienen. Dat kan met name spelen met betrekking tot aandelen/effecten en onroerend goed. Op dit moment wordt in onze vakkringen gediscussieerd of het geboden rechtsherstel voldoende is. Er wordt overleg gevoerd met het Ministerie van Financiën over de wijze waarop hiertegen bezwaar moet worden gemaakt. Wij adviseren om op dit moment nog te wachten met verdere procedurele stappen totdat duidelijk is of er wederom een “massaal bezwaar”-regeling komt.

6. Als ik een verzoek ambtshalve vermindering voor de jaren 2017-2020 wil indienen, voor wanneer moet ik dat dan doen?

Het indienen van een verzoek om ambtshalve vermindering kan tot uiterlijk vijf jaren na afloop van het belastingjaar. Over 2017 dient een verzoek om ambtshalve vermindering bijvoorbeeld uiterlijk per 31 december 2022 te zijn ingediend. Voor 2018 verloopt de termijn 31 december 2023, en zo verder.

7. Aan mij is een definitieve aanslag inkomstenbelasting 2020 of 2021 opgelegd na het Kerstarrest van 24 december 2021, hoe is de box 3 belasting berekend?

Voor de nieuwe aanslagen inkomstenbelasting rekent de Belastingdienst met de meest gunstige methode. Dit kan zijn door de nieuwe spaarvariant toe te passen, of door het oude stelsel te hanteren. Welke methode het meest gunstig is voor u, hangt af van uw samenstelling van het vermogen.

8. Ik ben het niet eens met de toegepaste berekening van de box 3-belasting in mijn nieuwe aanslag, wat kan ik doen?

Bij een nieuw opgelegde aanslag inkomstenbelasting(dus een aanslag die ná het Kerstarrest van 24 december 2021  is opgelegd), kan bezwaar worden gemaakt tegen de box 3 heffing, indien u het niet eens bent met de toegepaste berekening. Dit kan het geval zijn omdat bepaalde vermogensbestanddelen in werkelijkheid een lager rendement hebben gehaald dan het toegepaste forfait. Via het indienen van een bezwaarschrift kan dan worden verzocht om de belasting over uw vermogen in box 3 te heffen naar het werkelijke rendement.

9. Tot wanneer heb ik de tijd om bezwaar te maken tegen de nieuw opgelegde aanslag?

Tegen de nieuwe definitieve aanslagen kan op normale wijze bezwaar worden gemaakt. Dit betekent dat het bezwaar kan worden ingediend tot 6 weken na dagtekening van de definitieve aanslag.

10. Moet ik mijn bezwaar of verzoek ambtshalve vermindering onderbouwen?

De bewijslast ligt bij u, hetgeen betekent dat u dient aan te tonen dat uw werkelijk behaalde rendement lager is dan het forfaitaire rendement (/dan het rechtsherstel). Indien u alléén banktegoeden en spaargeld heeft, dan is het naar onze mening niet zinvol om bezwaar te maken, omdat dit forfait nagenoeg altijd overeenkomt met de werkelijke spaarrente.

11. Wat is mijn werkelijk behaalde rendement?

Op dit moment bestaat er nog onduidelijkheid of het werkelijk behaalde rendement alleen bestaat uit het directe rendement (zoals bijvoorbeeld rente, dividend of huurbaten) of dat het ook ziet op het indirecte rendement (zoals ongerealiseerde waardestijgingen).

11. Hoe ziet te toekomst van box 3 eruit?

In 2021 wordt het vermogen belast volgens de meest gunstige berekening voor de belastingplichtige, dat wil zeggen op basis van de oude rekenmethode, of op basis van de nieuwe ‘spaarvariant’. Van 2022 t/m 2025 wordt iedereen belast op grond van de spaarvariant. Vanaf 2026 wordt het vermogen belast op grond van het werkelijke rendement; daarvoor zal echter nog wetgeving gemaakt moeten worden.

Zie ook onze eerdere nieuwsitems over de nieuwe wijze van belastingheffing in box 3:

Gevolgen box 3 arresten | uitspraak 20 mei 2022
Voorstel nieuwe wijze van belastingheffing privévermogen in box 3

Of lees meer informatie op de website van de Belastingdienst.

Vragen of wilt u bezwaar maken?

Indien u bezwaar wilt laten maken, of indien u nog vragen heeft naar aanleiding van dit artikel, neem dan, mede gelet op bovengenoemde termijnen, contact op met Lars Voskuilen (l.voskuilen@koenenenco.nl) of uw contactpersoon bij Koenen en Co.

Over Koenen en Co Fiscaal & Financieel advies

In de huidige tijd is verandering de enige constante. Toch wilt u dat uw fiscale en financiële zaken goed geregeld zijn, ook op de lange termijn. Voor uw totale financiële planning, maar ook voor specifieke zaken zoals bedrijfsstructurering, pensioen en  levensverzekeringen, hypotheken, btw-advies en advies omtrent loonheffingen alsmede estate planning. Het vraagt specialistische kennis om uit te vinden wat de meest geschikte oplossingen zijn voor uw onderneming én uzelf. We staan u graag bij met raad en daad.

Lees meer over onze dienst Fiscaal & Financieel advies.

We zijn er, voordat u ons nodig heeft.