Oplossing voor thuiswerkende grensarbeiders in zicht?

Nederland heeft samen haar buurlanden België en Duitsland en een aantal andere Europese landen de zogeheten kaderovereenkomst sociale zekerheid ondertekend. Met deze kaderovereenkomst willen zij oplossing bieden voor grensarbeiders die vaker (thuis) willen telewerken zonder dat dit gevolgen heeft voor hun sociale zekerheidspositie. Zorgt deze afspraak met onze buurlanden eindelijk voor een gelijk speelveld op de (thuis)werkvloer?

Steeds meer werknemers werken vanuit huis als hun werkzaamheden dat toelaten. Waar veel werkgevers al maanden bezig zijn om goed thuiswerkbeleid op te stellen en dit in hun handboeken vast te leggen, blijft de wet- en regelgeving voor thuiswerkende grensarbeiders achter bij de nieuwe realiteit. Omdat het werken vanuit huis kan leiden tot onder andere veel papierwerk en hogere werkgeverslasten, worden grensarbeiders nog beperkt in hun mogelijkheden om thuis te werken.

{% module_block module “widget_1687273396718” %}{% module_attribute “label” %}cta-banner-simple{% end_module_attribute %}{% module_attribute “path” %}/hlb-website-demo/web/modules/cta-banner-simple/cta-banner-simple{% end_module_attribute %}{% module_attribute “module_id” %}57204341051{% end_module_attribute %}{% module_attribute “schema_version” %}2{% end_module_attribute %}{% module_attribute “tag” %}module{% end_module_attribute %}{% module_attribute “no_wrapper” %}false{% end_module_attribute %}{% module_attribute “title” %}Weten wat de kaderovereenkomst voor u betekent? Volg ons gratis webinar!{% end_module_attribute %}{% module_attribute “action” %}{“link”:{“url”:{“content_id”:null,”href”:”https://www.hlb-wvdb.nl/uitnodiging-webinar-grensoverschrijdend-werken”,”type”:”EXTERNAL”}},”text”:”Meer info en aanmelden”}{% end_module_attribute %}{% module_attribute “css” %}{}{% end_module_attribute %}{% module_attribute “child_css” %}{}{% end_module_attribute %}{% end_module_block %}

Met de nieuwe kaderovereenkomst is geprobeerd om een oplossing te bieden voor grensarbeiders die vaker (thuis) willen telewerken zonder dat dit gevolgen heeft voor hun sociale zekerheidspositie. Op basis van de Europese sociale zekerheidsverordening kan een grensarbeider die gelijktijdig woont en werkt in meerdere EU-lidstaten, slechts sociaal verzekerd zijn in één land. Welk land dit is wordt mede bepaald door het werkpatroon van de werknemer en kort gezegd is een grensarbeider sociaal verzekerd in het land waar hij of zij woont als hij hier meer dan 25% van zijn arbeidstijd werkt.

Tijdens COVID-19 zijn steeds meer werknemers vanuit huis gaan werken. Hierdoor kan het voorkomen dat grensarbeiders nu 25% of meer van hun arbeidstijd in het woonland werken en dat daardoor hun sociale zekerheidspositie verandert. Om deze verandering te voorkomen is tijdens de coronacrisis een tijdelijke regeling opgesteld in Europa die er voor zorgt dat thuiswerken als gevolg van de COVID-19 maatregelen geen gevolgen mocht hebben voor de sociale zekerheidspositie van grensarbeiders.

Overgangsregeling thuiswerken grensarbeiders

Na afloop is deze regeling voortgezet in een overgangsregeling tot het moment waarop binnen de EU nadere afspraken zijn gemaakt. Deze overgangsregeling loopt op 1 juli 2023 af, waardoor op dat moment in principe iedere grensarbeider die 25% of meer vanuit huis werkt, ook in het woonland sociaal verzekerd wordt. Om dit in bepaalde gevallen te voorkomen is de kaderovereenkomst geïntroduceerd. Met deze kaderovereenkomst kan in bepaalde gevallen een uitzondering worden gemaakt op de hoofdregel. Grensarbeiders die voldoen aan de voorwaarden die gesteld worden in de kaderovereenkomst, kunnen tot 50% van hun tijd vanuit het woonland werken zonder dat dit impact heeft op de sociale zekerheidspositie. Dit zorgt er ook voor dat werkgevers minder snel worden geconfronteerd met verplichtingen in het woonland van de grensarbeider, mede ook in de hoop dat grensarbeiders ook meer ruimte krijgen om thuis te werken.

Voorwaarden kaderovereenkomst telewerken

De kaderovereenkomst is specifiek opgesteld voor grensarbeiders die vanuit huis willen telewerken. Andere vormen van werkzaamheden in meerdere landen zijn expliciet uitgesloten van deze overeenkomst. Dit betekent dan ook dat slechts voor een beperkt aantal grensarbeiders de kaderovereenkomst een oplossing kan zijn. Om gebruik te kunnen maken van de kaderovereenkomst moet aan de volgende voorwaarden worden voldaan:

1. Er is sprake van grensoverschrijdend telewerken. Kort gezegd betekent dit dat het moet gaan om werkzaamheden die:
   a. vanaf elke locatie (locatie-onafhankelijk) kunnen worden uitgevoerd; en
   b. die wordt uitgevoerd in een andere lidstaat/andere lidstaten dan de lidstaat waarin de bedrijfsruimte van de werkgever en/of het bedrijf zich bevinden; en
   c. zijn gebaseerd op informatietechnologie om verbonden te blijven met de werkomgeving van de werkgever of het bedrijf en met klanten om de aan de werknemer toegewezen taken uit te voeren.
2. Het telewerken vindt structureel grensoverschrijdend plaats; en
3. de werknemer voert in het woonland uitsluitend grensoverschrijdende telewerkzaamheden uit; en
4. het grensoverschrijdend telewerken is beperkt tot maximaal 50% van de totale arbeidstijd; en
5. de werknemer verricht geen structurele werkzaamheden in een derde lidstaat; en
6. er is geen sprake van werkgevers die in meerdere lidstaten gevestigd zijn; en
7. zowel het woonland als de lidstaat van de werkgever hebben de kaderovereenkomst ondertekend.

Uitvoering kaderovereenkomst telewerken

Als aan bovenstaande voorwaarden is voldaan, dan kan een werknemer meer vanuit huis gaan werken zonder dat dit gevolgen heeft voor de sociale zekerheidspositie. Om de regeling toe te passen is het belangrijk dat de werkgever en de werknemer een gezamenlijk verzoek indienen bij de sociale zekerheidsautoriteiten van het land waar de werkgever gevestigd is. Dit kan vanaf 1 juli 2023, maar de Nederlandse sociale zekerheidsautoriteit (SVB) heeft al aangegeven dat zij in de eerste maanden de aanvragen niet snel kunnen oppakken. Het is dan ook mogelijk om het verzoek pas op een later moment in te dienen, waarbij onder voorwaarden terugwerkende kracht tot 1 juli 2023 zal worden toegekend. Belangrijk is in dat geval dat alleen sociale premies worden betaald in het werkland, het land waar de grensarbeider sociaal verzekerd is/blijft als de kaderovereenkomst wordt toegepast. De uitzondering geldt voor een periode van maximaal 3 jaar.

Zoals hierboven al is aangegeven kunt u slechts – gezamenlijk met de werknemer – een beroep doen op de regeling als beide landen de overeenkomst hebben ondertekend. Op het moment van schrijven is de overeenkomst alleen ondertekend door Nederland, België, Duitsland, Luxemburg, Zwitserland, Oostenrijk, Finland, Liechtenstein, de Tsjechische Republiek en de Slowaakse Republiek. Van de overige Europese landen is het nog onduidelijk of en wanneer zij de kaderovereenkomst zullen tekenen. Wel is bekend gemaakt dat het Verenigd Koninkrijk zich niet aansluit bij de kaderovereenkomst en ook geen vergelijkbare regeling zal opstellen. In de komende tijd zal duidelijk worden welke lidstaten zich nog meer bij de overeenkomst zullen aansluiten en welk percentage zij hanteren als toegestaan thuiswerk gedeelte.

Meer informatie over thuiswerken door grensarbeiders

Meer weten over de gevolgen van thuiswerken door grensarbeiders? Neem contact op met Eline van Cranenbroek via eline.cranenbroek@newtone.nl of via +31 (0)6 21 92 55 88.